សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានស្ដីពីការបង្កើតទំព័រ FACEBOOK ថ្មី នៃ សំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) 8 Nov 2023 4:04 PM (last year)
សួស្ដីប្រិយមិត្តជាទីមេត្រី!
នៅពេលថ្មីៗនេះ ទំព័រ Facebook Page របស់ កម្មវិធីផ្សាយ សំឡេងកម្ពុជាក្រោម ដែលមានឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេសថា Voice of Kampuchea Krom – VOKK បានត្រូវក្រុម Hacker ចូលគ្រប់គ្រង និងលុបចោលទាំងស្រុងហើយ ។ យើងខ្ញុំបានទាក់ទងក្រុមហ៊ុន Meta ដើម្បីជួយយកមកវិញដែរ តែមិនបានទទួលលទ្ធផលឡើយ ។ ទីបំផុត យើងខ្ញុំបានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទបង្កើតជាទំព័រ (Page) ថ្មីមួយទៀត ដែលមានឈ្មោះដូចដើមដដែលជាភាសាអង់គ្លេសថា Voice of Kampuchea Krom – VOKK និងមានអាសយដ្ឋានថា www.facebook.com/voiceofkampucheakrom ។
អាស្រ័យហេតុនេះ សូមប្រិយមិត្តទាំងអស់ដែលនិយមគាំទ្រ និងយកចិត្តទុកដាក់តាមដានព័ត៌មានតាមរយៈទំព័រ Facebook នៃ សំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) នាពេលកន្លងមក ស្ដីពីព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ ដែលកើតឡើងនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម និងអំពីសកម្មភាពតស៊ូមតិដោយសន្តិវិធី និងអហិង្សានៅលើឆាកអន្តរជាតិ របស់ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម (KKF) នោះ សូមមេត្តាជួយចុច Like, Follow និង Share នូវទំព័រថ្មីនេះ ដើម្បីបានទទួលព័ត៌មានថ្មីៗពីកម្មវិធីផ្សាយរបស់យើងខ្ញុំ ។
សំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) ជាកម្មវិធីផ្សាយវិទ្យុ បង្កើតឡើងដោយ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នៅថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០១ (២២ ឆ្នាំ) នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងគោលបំណងផ្សព្វផ្សាយនូវដំណឹងផ្សេងៗ ពីមាតុភូមិកម្ពុជាក្រោម និងអំពីសកម្មភាពតស៊ូមតិដោយសន្តិវិធី និងអហិង្សានៅលើឆាកអន្តរជាតិរបស់ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីនាំមកនូវ «សិទ្ធិសម្រេចវាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង» ជូនប្រជាជាតិជនជាតិដើមខ្មែរក្រោមរាប់លាននាក់នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលកំពុងតែរស់នៅក្រោមអាណានិគមវៀតណាម សព្វថ្ងៃ ។
ក្រៅពីផ្សាយតាមរយៈទំព័រ Facebook Page កម្មវិធីផ្សាយ សំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) ក៏ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈមធ្យោបាយមួយចំនួន ដូចជា គេហទំព័រដែលមានអាសយដ្ឋាន www.vokk.net និងតាមរយៈយូធូប ដែលមានអាសយដ្ឋាន www.youtube.com/@VoiceofKampucheaKrom ។ កម្មវិធីផ្សាយទាំងនេះ រួមមានដូចជា អត្ថបទ រូបថត វីដេអូ និងសំឡេង ជាដើម ។
បច្ចុប្បន្ន សំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) ជាផ្នែកមួយ នៃកម្មវិធីផ្សាយឋិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ស្ថាប័ន នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក្នុងចំណោមកម្មវិធីផ្សាយជាច្រើនផ្នែកផ្សេងទៀត រួមមាន ទូរទស្សន៍អនឡាញ តាមបណ្ដាញសង្គម Facebook និង Youtube, អត្ថបទគ្រប់ប្រភេទ, បោះពុម្ពជាសៀវភៅ, ព្រឹត្តិបត្រ កម្ពុជាក្រោម និង កាសែត ព្រៃនគរ និងបានផលិតជាបទចម្រៀងជាតិនិយមរាប់រយបទ ហើយផ្ទុកនៅលើគេហទំព័រ ដើម្បីសាធារណជនគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានបានសិក្សាស្រាវជ្រាវតាមតម្រូវការ ជាក់ស្ដែង ។
ទោះបីក្រុមការងាររបស់ នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មានការខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើការយ៉ាងនេះក្ដី តែសមិទ្ធផលទាំងនេះ នៅតែមិនទាន់បំពេញឲ្យបានសព្វគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ សម្រាប់បម្រើផ្នែកបញ្ញាស្មារតីដល់សាធារណជនទូទាំងពិភពលោកនៅឡើយ ។ យើងខ្ញុំនឹងខិតខំប្រឹងប្រែងបន្ថែម និងបន្តដំណើរទៅមុខទៀត ដើម្បីធ្វើឲ្យកម្មវិធីផ្សាយរបស់យើងក្លាយជា «មជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានកម្ពុជាក្រោម» ដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយ ផ្សព្វផ្សាយនូវដំណឹងពិត និងទាន់ហេតុការណ៍ គួរជាទីទុកចិត្តពីប្រិយមិត្តគ្រប់ទិសទី និងធ្វើជាចន្លុះសម្រាប់ឆ្លុះបំភ្លឺដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមរាប់លាននាក់នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលកំពុងតែរស់នៅក្នុងគុកងងឹតឥតជញ្ជាំងនៃរបបអាណានិគមវៀតណាម ឲ្យបានទទួលនូវពន្លឺបញ្ញាពុទ្ធិ ហើយចេះប្រើនូវសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនក្នុងការ «សម្រេចវាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង» នៅលើមាតុភូមិដូនតារបស់ខ្លួន ។
ដោយសារមើលឃើញការផ្សាយរបស់ សំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) មានឥទ្ធិពលគ្របដណ្ដប់លើដែនដីកម្ពុជាក្រោម និងនាំមកនូវការផ្លាស់ប្ដូរផ្នត់គំនិតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត គេបានរកវិធីគ្រប់យ៉ាងដើម្បីរារាំងនូវការផ្សាយរបស់យើង ហើយទីបំផុត ក្រុម Hacker បានចូលលុបចោលទាំងស្រុង នូវទំព័រ Facebook សំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) របស់យើង ។ ទោះយ៉ាងនេះក្ដី ក្រុមការផ្សាយ របស់យើងបានបង្កើតជាទំព័រថ្មីមួយទៀត ដែលមានអាសយដ្ឋានខាងលើ ដើម្បីបន្តការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន តទៅមុខទៀត ដោយមិនមានអំណាចអ្វីមករារាំងបានឡើយ ៕
ទីក្រុង San Jose រដ្ឋ California សហរដ្ឋអាមេរិក
ថ្ងៃទី ៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣
ភិក្ខុ សឺង យ៉ឹង រតនា (សុវណ្ណប្បញ្ញោ)
ប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មាន នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម
ចុចនេះ ដើម្បីទាញយកសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននេះជាឯកសារ PDF
យុវជនខ្មែរក្រោម ដែលមានសមត្ថភាពផ្នែកសិល្បៈកាន់តែច្រើនហ៊ានបង្ហាញថា ខ្លួនមានដើមកំណើតនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម 21 Sep 2023 3:05 AM (last year)
ដោយ គឹម សាវតា
ខណៈដែលកាលពីមុន ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅកម្ពុជាភាគច្រើនយល់ច្រឡំថា ពលរដ្ឋដែលមានដើមកំណើតនៅកម្ពុជាក្រោម ជាជនជាតិយួន ។ សម្រាប់បច្ចុប្បន្ននេះ យុវជនខ្មែរក្រោម ដែលមានទេពកោសល្យផ្នែកសិល្បៈកាន់តែច្រើនហ៊ានបង្ហាញនៅលើវេទិកាសិល្បៈនានានៅកម្ពុជា ថាខ្លួនជាខ្មែរមានដើមកំណើតនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដោយមិនខ្លាចការរើសអើងអ្វីនោះទេ។
យុវជនខ្មែរ ដែលមានដើមកំណើតនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម នាពេលថ្មីៗនេះ បានធ្វើដំណើរមកកាន់ព្រះរាណាចក្រកម្ពុជាដើម្បីប្រកួតប្រជែងជំនាញសិល្បៈរបស់ខ្លួន និងប្រកបអាជីពជាអ្នកសិល្បៈរហូតទទួលបានភាពល្បីល្បាញ ។
កាលពីចុងសប្ដាហ៍មុនយុវជនខ្មែរក្រោមមួយរូបគឺលោក សឺន ដារាត បានចូលប្រឡងក្នុងកម្មវិធីសិល្បៈឈ្មោះថា The Rapper Cambodia ហើយក៏ទទួលបានការគាំទ្រពីគណៈកម្មការជាច្រើន ដោយយល់ព្រមយករូបគេជាកូនក្រុមហើយមិនប្រកាន់ថា យុវជនដែលមកពីខេត្តឃ្លាំងមួយនេះ មានស្រុកកំណើតនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោមនោះឡើយ ។
មុនពេលបញ្ចេញសមត្ថភាព Rap យុវជន សឺន ដារាត មិនខ្លាចឡើយដោយបានប្រកាសថា ខ្លួនជាមានមានឆន្ទះធ្វើជាស្ពានដល់យុវជនខ្មែរក្រោមដទៃទៀត ដែលមានសមត្ថភាពហើយចង់បញ្ចេញនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺអាចមកបញ្ចេញបាន ហើយកុំខ្លាចក្នុងការបង្ហាញអត្តសញ្ញាណថា ខ្លួនជាពលរដ្ឋខ្មែរមកពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម។
លោកបន្តថា «នៅទីនោះ (ដែនដីកម្ពុជាក្រោម) គេមានពាក្យចចាមអារាមមួយថា ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមប្រឡងអត់បានទេ តែខ្ញុំមិនជឿ ខ្ញុំធ្វើឱ្យមើល ខ្ញុំកំពុងឡើងឆាកនេះ (ឆាក The Rapper Cambodia)» ។
យុវនារីខ្មែរក្រោមមួយរូបទៀត ដែលបានចូលប្រឡូកក្នុងវិស័យសិល្បៈនៅក្នុងព្រះរាជាណាក្រកម្ពុជាដែរនោះ ក៏មិនខ្លាចរអារក្នុងការបង្ហាញថា ខ្លួនមានដើមកំណើតនៅក្នុងខេត្តព្រះត្រពាំង ដែនដីកម្ពុជាក្រោមនោះដែរ ។ នោះគឺកញ្ញា ឆន ស្រីណេត ដែលបានទទួលតំណែងជើងឯករងទី ១ នៃ កម្មវិធីប្រកួតសម្រស់បវរកញ្ញាចក្រវាលកម្ពុជា ២០២១ (Miss Univeres Cambodia 2021) ។ ស្រីណេត បានប្រកាសជាសាធារណៈថា នាងជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម មិនមែនជាជនជាតិយួននោះទេ សូមឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរដែលជាសាច់ឈាមជាមួយគ្នាកុំយល់ច្រឡំ ។
ចំពោះ កញ្ញា ឆន ស្រីណេត លើកឡើងថា កញ្ញាពិតជាមានមោទកភាពណាស់ចំពោះសិល្បករ Rap លោក សឺន ដារាត ដែលហ៊នប្រកាសថា ខ្លួនជាពលរដ្ឋខ្មែរមកពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។ កញ្ញាបន្តថា ការបង្ហាញថា ខ្លួនជាសិល្បករមកពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម នៅក្នុងការប្រកួតថ្នាក់ជាតិនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានេះ ធ្វើឱ្យពិភពលោក ជាពិសេសគឺពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានដឹង បានស្គាល់ពីខ្មែរក្រោមកាន់តែច្បាស់ ។
កញ្ញា ឆន ស្រីណេតបន្តថា «អារម្មណ៍ណេតគឺសប្បាយចិត្ត រំភើបខ្លាំង ហើយមោទនភាពខ្លាំង ហើយពេលតាមដានបណ្ដើរ យំបណ្ដើរ អាណិតផង រំភើបផង ហើយមោទនភាពលើគាត់ (លោក សឺន ដារាត) ខ្លាំងមែនទែន មើលទៅគាត់មានសមត្ថភាព ហើយគាត់ក្លាហាន គាត់ហានបញ្ចេញគាត់មកពីដែនដីកម្ពុជាក្រោមឱ្យបង ប្អូននៅទីនេះ(កម្ពុជា) បានស្គាល់»។
ករណីនេះ លោក ថាច់ ចន្ទ្រា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាយុវជនខ្មែកម្ពុជាក្រោម មានប្រសាសន៍ថា មួយរយៈចុងក្រោយនេះ មានសិល្បករ ដែលមានដើមកំណើតពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម មកប្រឡង និងប្រកបអាជីពនៅកម្ពុជា ហើយហ៊នប្រាប់ថា ខ្លួនមានដើមកំណើតនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម។ លោកមានមោទនភាពចំពោះយុវជនខ្មែរក្រោមជំនាន់ក្រោយ ដែលជាសិល្បករទាំងនេះ ។
លោកបន្តថា «ពេលគាត់ សិល្បករខ្មែរក្រោម ដែលមកកម្ពុជាដើម្បីប្រកបអាជីព) ដឹងច្បាស់គាត់មិនខ្លាចអីនឹងនិយាយទេ ហើយគាត់មានមោទនភាពដោយសារតែខ្មែរក្រោមពេល ដែលនណាម្នាក់ ហានបញ្ចេញសមត្ថភាពហើយនិយាយអីជាការពិត ហើយនិយាយអីក៏ដោយដែលគេហៅថាលើកមោទនភាពចំពោះខ្មែរក្រោម» ។
ខ្មែរក្រោម ដែលធ្លាប់មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ក្នុងវិស័យសិល្បៈ ចម្រៀង ភាពយន្ត និងបវរកញ្ញានៅកម្ពជានាសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមរហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្នរួមមាន៖ លោក ថាច់ សូលី ជាអ្នកជំនាញហ្គីតា និងជាអ្នកចម្រៀងក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម និង សាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ លោក មាស ហុកសេង (ម្ដាយជាអ្នកកម្ពុជាក្រោម) ជាអ្នកចម្រៀងដ៏ល្បី ក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម និងសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ អ្នកស្រី ឈុន វណ្ណា អ្នកចម្រៀងដ៏ល្បីក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម និង សាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ លោក ប៉ែន សេង ហៅស៊ុយ ជាតារាកំប្លែងដ៏ល្បីក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ។ អ្នកស្រី លី ធីវណ្ណា បានប្រឡងជាប់លេខ ២ ផ្នែកចម្រៀងសម័យក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ លោក ថាច់ សាថេន ជាអ្នកចម្រៀងបច្ចុប្បន្ន ។ អ្នកស្រី ដាញ់ ម៉ូនីកា និងលោក រតនា ជាតារាភាពយន្តក្នុសម័យរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ២ នេះ។ កញ្ញាឆន ស្រីណែត ជាបវរកញ្ញាឯករងទី១ នាពេលបច្ចុប្បន្ន ៕
អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ អះអាងថាទង្វើដែលវៀតណាម ធ្វើមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមគឺ ផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន 19 Sep 2023 3:47 AM (last year)
ដោយ គឹម សាវតា
បើទោះជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម អះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគឺជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៃសហគមន៍នៃជនជាតិភាគតិចចំនួន ៥៤ នៅវៀតណាម ដែលបានរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយស្មើភាពគ្នាក្តី ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរវៀតណាមនៅតែ បន្តធ្វើទុកបុកម្នេញពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម លើវិស័យជាច្រើន ដែលករណីនេះ គឺបានធ្វើខុសពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន។
យោងតាមបទបង្ហាញរបស់លោក ថាច់ ចន្ទ្រា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាយុវជនខ្មែកម្ពុជាក្រោម ស្ដីពីស្ថានភាពទូទៅរបស់យុវជន ខ្មែរក្រោម ដែលបានលើកឡើងក្នុងការប្រារព្វពិធីអបអរខួប ១៦ ឆ្នាំទិវាអង្គការសហប្រជាជាតិចេញសេចក្តីប្រកាស ស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ដែលប្រារព្ធឡើង កាលពីថ្ងៃ ១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣ ឱ្យដឹងថា នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ នេះ មានចំណុចសំខាន់ចំនួន ៣ ទាក់ទងនឹងការធ្វើទុកបុកម្នេញ ពីអាជ្ញាធរវៀតណាមមាន ដូចជា ទី ១ ការតស៊ូមតិលើបណ្ដាញសង្គមរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដោយពួកគេបានផ្សព្វផ្សាយអំពីគោលការច្បាប់នានា ជាពិសេសគឺច្បាប់សិទ្ធិជនជាតិដើម ហើយក៏ត្រូវអាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ទី២ គឺការរក្សាមត៌កអក្សរសាស្ត្រ ប្រពៃណី វប្បធម៌ ទំនៀមទំលាប់ លោកបានលើកឡើងថា ការរក្សាមត៌កអក្សរសាស្ត្រ ប្រពៃណី វប្បធម៌ ទំនៀមទំលាប់មានការផុសផុលដោយសារតែការផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្ដាញសង្គម ដូចនេះឃើញថាយុវជន សិស្ស មានការចូលរៀនពីប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់គួរឱ្យកត់សម្គាល់ ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរវៀតណាមបានព្យាយាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញតាមរូបភាពផ្សេងៗ។ លោកបានលើកករណីការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទែក្នុងរបស់វត្តទ្រនំសេក ក្នុងខេត្តឡុងហោរ និងបញ្ហាមួយទៀតគឺប្រពៃណីរាំច្រៀង និងការសម្ដែងខុសពីប្រភពដើមរបស់ខ្មែរក្រោម ពីសំណាក់ជនជាតិវៀតណាម ដែលនៅពីក្រោយដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។ ដោយឡែកករណីទី៣ ការរំលោភបំពានលើព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរក្រោមផ្នែកថេរវាទយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានកែប្រែទម្លាប់ពីការចូលមកបួសរបស់យុវជន ពីម្ដាយឪពុក មកសុំអាជ្ញាធរជាចាំបាច់ ដូចជាករណីព្រះតេជព្រះគុណ យឿង ខាយ និងករណីតម្រូវឱ្យព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមផ្នែកថេរវាទ គោរពថ្វាយបង្គុំព្រះសង្ឃយួនផ្នែកមហាយានជាដើម។ ករណីបន្ទាបបន្ធោកព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម មិនស្មើនឹងគណៈកម្មាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ហើយករណីនេះ មួយទៀតគឺការដាក់កម្មាភិបាលមកឈ្លបយកការណ៍ និងតាមដានព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទ ដោយគ្រាន់តែមកមកវត្តធ្វើបុណ្យទានជាដើម ។
លោក ថាច់ ចន្ទ្រា បន្ថែមថា «ដូចករណីព្រះតេជគុណ យឿង ខាយ រហូតដល់តាមធាក់ម៉ូតូទៀត ក្រោយពីលោកទៅចូលរួមកម្មវិធីហ្នឹង (កម្មវិធីជួបជុំ) ក្រោយពេលដែលលោកត្រឡប់ទៅវិញតាមធាក់ម៉ូតូលោកទៀត ។ យើងឃើញហើយថា បើធាក់ត្រូវម៉ូតូហើយដួល មនុស្សនឹងស្លាប់តើរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមគោរពច្បាប់កន្លែងណា? ក្នុងនាមខ្លួនឯងជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៅ ក្នុងអង្គការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប៉ុន្តែ បណ្ដោយឱ្យកម្មាភិបាលបណ្ដោយឱ្យអ្នកស្លៀកពាក់ស៊ីវិលជាភ្នាក់ងាររបស់ព្រះតេជគុណ យឿង ខាយ ហ្នឹង»
ទាក់ទងករណីនេះ លោកបណ្ឌិត សឺន ជុំជួន អគ្គលេខាធិការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលជាមេធាវីមួយរូបផងដែរនោះ លើកឡើងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់វៀតណាម បានធ្វើវិសោធនកម្មចុងក្រោយ នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៣ ក្នុងនោះ នៅត្រង់ជំពូក ២ មាត្រា ១៤ ចែងថា សិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិនយោបាយ សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សិទ្ធិសង្គម និងវប្បធម៌ត្រូវបានទទួលស្គាល់ ការគោរព ការការពារ និងធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ និងច្បាប់នៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម។ ហើយមាត្រា ២៥ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងទទួលបានព័ត៌មាន ការជួបជុំ ការបង្កើតសមាគម និងបាតុកម្ម ។
លោកបន្តថា «យើងមើលច្បាប់ ច្បាប់នេះ បំពានមួយទៀត ច្បាប់ជំនឿ និងប្រណិប័តន៍សាសនា ច្បាប់ហ្នឹងត្រូវបានអនុម័តនៅឆ្នាំ ២០១៦ កាលហ្នឹងយើង (ខ្មែរក្រោម) តស៊ូមតិខ្លាំងណាស់» ។
បើតាមខ្លឹមសារនៃច្បាប់នេះ ត្រង់ជំពូក ២ មាត្រា ១៣ ចំណុចទី ១ ចែងថា តំណាងគ្រិះស្ថានសាសនា មានកាតព្វកិច្វ ជូនដំណឹងក្នុងការប្រារព្ធនៃពិធីបុណ្យបែបសាសនា ដែលបានកើតឡើងជាទៀងទាត់យ៉ាងហោចណាស់ ២០ ថ្ងៃជាមុន ។ និងក្នុងមាត្រ ៤០ ចែងថា ស្ថាប័នរដ្ឋគ្រប់គ្រងនៃជំនឿសាសនា នៅថ្នាក់ជាតិសម្របសម្រួលជាមួយក្រសួងអប់រំ និងបណ្ដុះបណ្ដាល ក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្រសួងទីភ្នាក់ងារពាក់ព័ន្ធ នៅក្នុងការណែនាំកម្មវិធីសិក្សាអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងច្បាប់នៃប្រទេសវៀតណាម ។ ត្រង់នេះ លោក សឺន ជុំជួន ក៏បានលើកឡើងពីសេចក្តីប្រកាសជាសកល ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សឆ្នាំ ១៩៤៨ ត្រង់មាត្រា ១ ចែងថា មនុស្សទាំងអស់កើតមកមានសេរីភាព និងសមភាពក្នុងផ្នែកសេចក្តីថ្លៃថ្នូ និងសិទ្ធិ ។ ចំណែកមាត្រា២ (១) ចែងថា មនុស្សម្នាក់ៗ អាចប្រើប្រាស់សិទ្ធិ និងសេរីភាពទាំងអស់ ដែលបានប្រកាសក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះ ដោយគ្មានការប្រកាន់បែងចែកបែបណាមួយ មានជាអាទិ៍ ពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ភេទ ភាសា សាសនា មតិនយោបាយ ឬមតិផ្សេងៗទៀត ដើមកំណើត ជាតិ ឬសង្គមកំណើត ឬស្ថានភាពដទៃៗ ទៀតឡើយ។ និងមាត្រា ៧ ចែងថា មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិស្មើចំពោះមុខច្បាប់ និងមានសិទ្ធិទទួលការការពារពីច្បាប់ស្មើៗ គ្នាដោយគ្មានការរើសអើង។
យ៉ាងនេះក្តី កាលពីពេលថ្មីៗ នេះ លោកស្រី Pham Thu Hang អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម អះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ គឺជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៃសហគមន៍នៃជនជាតិភាគតិចចំនួន ៥៤ នៅវៀតណាម ដែលបានរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយស្មើភាពគ្នា ប្រកបដោយសុខដុមរមនា និងរួមវិភាគទានក្នុងបុព្វហេតុកសាង និងការពារជាតិ ។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា ជនជាតិទាំងអស់នៅវៀតណាម ត្រូវបានចាត់ទុកដោយស្មើភាព ហើយរដ្ឋវៀតណាម ធានា និងបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីបន្តកែលម្អជីវភាពរស់នៅ ទាំងសម្ភារៈ និងស្មារតីរបស់ជនជាតិភាគតិច រក្សាអត្តសញ្ញាណជនជាតិ និងលើកតម្កើងទំនៀមទម្លាប់ដ៏ល្អរបស់ពួកគេ ព្រោះទំនៀមទំលាប់ ប្រពៃណី និងវប្បធម៌ រួមចំណែកពង្រឹងការរួបរួមជាតិ ៕
សាររបស់ប្រធានប្រតិបត្តិ នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក្នុងពិធីខួប ១៦ ឆ្នាំ ថ្ងៃអង្គការសហប្រជាជាតិអនុម័តសេចក្តីប្រកាស ស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម 13 Sep 2023 7:46 PM (last year)
ទាញយក និងអានតាមឯកសារ PDF៖ ភាសាអង់គ្លេស | ភាសាខ្មែរ
អាជ្ញាធរវៀតណាមនាំខ្លួនយុវជនខ្មែរក្រោមមួយរូបទៀតទៅសាកសួរ 13 Sep 2023 3:40 AM (last year)
បើទោះជាត្រូវអាជ្ញាធរវៀតណាមឃុំខ្លួន ប៉ុន្តែ ខ្មែរក្រោមនៅទូទាំងពិភពលោកមិនទុកឱ្យសកម្មជនទាំង ៤ នៅឯកោឡើយ 9 Sep 2023 3:08 AM (last year)
ដោយ គឹម សាវតា
បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង ៤ នាក់ ខ្មែរក្រោមទៅទូទាំងពិភពលោក បានបើកយុទ្ធនាការតស៊ូមតិដោយទាមទារឱ្យដោះលែងអ្នកទាំង៤ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ។ យុទ្ធនាការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម តាមរយៈរូបភាពផ្សេងដូចជា នៅកម្ពុជាមានការដាក់ញត្តិទៅក្រសួងការបរទេស បណ្ដាស្ថានទូត និងស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សនានា នៅតាមប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក ខ្មែរក្រោមបានធ្វើបាតុកម្មនៅមុខស្ថានទូតវៀតណាម ដោយឡែកនៅតាមបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បានផ្លាស់ប្ដូររូបភាពដាក់រូបអ្នកទាំង ៤ រូបផងដែរ។
ពីក្នុងខេត្តព្រះត្រពាំង ដែលដីកម្ពុជាក្រោម លោក គៀង យ័ញនី ដែលបានប្តូររូបក្នុងហ្វេសប៊ុកមកដាក់រូបសកម្មជនទាំង៤រូបដែរនោះ បានប្រាប់សារព័ត៌មានព្រៃនគរ និងសំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) ថា នៅពេលដែលសកម្មជនទាំង៤ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនលោកមានការឈឺចាប់ ជាមួយគ្នានេះ លោកគោរពអ្វីដែលពួកគេបានធ្វើ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម។ លោកបន្តថា លោកមិនអាចជួយអ្វី ដើម្បីឱ្យពួកគេទាំង ៤ រូបនោះ រួចពីការឃុំឃាំងបាននោះទេ គឺមានតែបង្ហាញការឈឺចាប់ ការសោកស្ដាយ និងធ្វើសកម្មភាពតស៊ូមតិ នៅលើបណ្តាញសង្គម ដើម្បីបង្ហាញថា ថ្វីត្បិតតែអ្នកទាំង ៤ នោះ ជាប់ឃុំឃាំងមែន តែពួកគេមិននៅឯកោនោះទេ គឺមានអ្នកចាំគាំទ្រ លើកទឹកចិត្ត និងជួយអន្តរគមន៍ផ្លូវច្បាប់តាមរូបភាពផ្សេងៗ ។
ក្រៅពីយកញត្តិដាក់នៅក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការណ៍អន្តរជាតិកម្ពុជា និងតាមស្ថានទូត និងស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស នៅកម្ពុជាហើយនោះ កាលពីពេលថ្មីៗ កន្លងទៅនេះ លោកបណ្ឌិត សឺន ជុំជួន អគ្គលេខាធិការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលទៅចូលរួមវេទិកាសង្គមស៊ីវិលប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ាន នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីក៏បានយកញត្តិដាក់ទៅកាន់តំណាងរដ្ឋ ដែលជាសមាជិកអាស៊ាន ព្រមទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិលអាស៊ាន តំណាងគណៈកម្មការអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សឱ្យបានដឹងឮពីការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង ៤ នាក់។ ក្រៅពីនេះលោកក៏បានធ្វើយុទ្ធនាការលើកបដាដោយមានរូបភាពសកម្មជនខ្មែរក្រោមទាំង ៤ ដែលត្រូវរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមចាប់ខ្លួននេះផងដែរ។
ខ្លឹមសារញត្តិ ដែលអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានដាក់នោះ មានជាអាទិ៍៖ ១. រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ត្រូវតែដោះលែងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង ៤ រូបនោះ ឲ្យមានសេរីភាពជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខ័ណ្ឌ និងបញ្ឈប់រាល់ការរិតត្បិតសេរីភាពរបស់ខ្មែរក្រោម ។ ២/ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ត្រូវពិនិត្យឡើងវិញ និងកែតម្រូវច្បាប់ក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនឲ្យស្របតាមគោលការណ៍ការសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីធានាការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិជនជាតិដើមឲ្យបានពេញលេញ ។ ៣/ សូមអំពាវនាវដល់អង្គទូតនានា ប្រចាំនៅប្រទេសវៀតណាម និងអង្គការជាតិ អន្តរជាតិ ចូលរួមឃ្លាំមើល តាមដានព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ ការពារសិទ្ធិសេរីភាពជូនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំងនេះ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលជាជនជាតិដើម នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម តាមការគួរ ។
លោក ចៅ សេរី អនុប្រធានប្រតិបត្តិទី១ នៃ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋានៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានឱ្យដឹងថា ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង ៤ នាក់ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានអន្តរាគមន៍គ្រប់វិធី មានទាំងការដាក់ញត្តិតាមស្ថានទូតនានា នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងធ្វើបាតុកម្មនៅមុខស្ថានទូតវៀតណាម នៅតាមប្រទេសនានាជាដើម។ លោកបន្តថា រហូតមកដល់ពេលនេះ គឺមានរយៈពេល ១ ខែហើយ ដែលវៀតណាមបានចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង៤នាក់ ហើយបើតាមច្បាបរបស់ប្រទេសវៀតណាម នឹងកាត់ទោសនៅក្នុងរយៈពេល ២ ខែទៀត ។ លោកបន្ថែមថា សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នឹងបន្តជូនដំណឹងដល់ប្រទេសជាមហាអំណាច ដែលមានឥទ្ធិពលលើវៀតណាម ដើម្បីបានដឹងឮ និងអន្តរាគមន៍ឱ្យមានការដោះលែងអ្នកទាំង ៤ រូបនោះ ។ ជាពិសេសក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន នៅប្រទេសវៀតណាមជាដើម។
បើតាមលោក គឹម ស៊ីសំណា មន្ត្រីសម្របសម្រួលលេខាធិការដ្ឋាននៃអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម រហូតមកដល់ពេលនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង ៤ នាក់នោះ ត្រូវឃុំខ្លួននៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តឃ្លាំង និងខេត្តព្រះត្រពាំងរយៈពេល ៣ ខែ ដើម្បីបន្តនិតិវិធីស៊ើបអង្តេត ប្រមូលភ័ស្ដុតាង ដើម្បីចោទប្រកាន់ និងកាត់ទោសតាមផ្លូវតុលាការ ៕
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមក្រប្រតិកម្ម ចំពោះការលើកឡើងរបស់ក្រសួងការបរទេសវៀតណាម អំពីការរស់នៅរបស់ខ្មែរក្រោម ក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន 5 Sep 2023 5:40 AM (last year)
ដោយ គឹម សាវតា
មន្ត្រីសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម អះអាងថា ការដឹងឮរបស់ប្រទេសមហាអំណាច និងស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស អំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សមកលើខ្មែរក្រោម បានបង្ខំឱ្យវៀតណាម ឆ្លើយតបជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន ស្តីពីបញ្ហាខ្មែរក្រោម បើទោះជាការឆ្លើយតបនោះ ប្រាសចាកពីការពិតក្តី។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន កាលពីពេលថ្មីៗ នេះ លោកស្រី ផាម ធូ ហាំង (Pham Thu Hang) អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ គឺជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៃសហគមន៍ និងជនជាតិភាគតិចចំនួន ៥៤ នៅវៀតណាម ដែលបានរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយស្មើភាពគ្នា ប្រកបដោយសុខដុមរមនា និងរួមវិភាគទានក្នុងបុព្វហេតុកសាង និងការពារជាតិ ។
លោកស្រីលើកឡើងថា ជនជាតិទាំងអស់នៅវៀតណាម ត្រូវបានចាត់ទុកដោយស្មើភាព ហើយរដ្ឋវៀតណាមធានា និងបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីបន្តកែលម្អជីវភាពរស់នៅ ទាំងសម្ភារៈ និងស្មារតីរបស់ជនជាតិភាគតិច រក្សាអត្តសញ្ញាណជនជាតិ និងលើកតម្កើងទំនៀមទម្លាប់ដ៏ល្អរបស់ពួកគេ ព្រោះទំនៀមទំលាប់ ប្រពៃណី និងវប្បធម៌ រួមចំណែកពង្រឹងការរួបរួមជាតិ។
ករណីនេះ លោក ចៅ សេរី អនុប្រធានប្រតិបត្តិទីមួយនៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានប្រាប់សារព័ត៌មានព្រៃនគរ និងសំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) ថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម កំពុងតែមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងផ្នែកធុរកិច្ចទៅទូទាំងពិភពលោក ដូចនេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមចង់ឱ្យប្រទេសនៅទូទាំងពិភពលោក មើលមកខ្លួនថា ជាប្រទេសមានសេរីភាពទើបឆ្លើយតបនឹងករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្សលើពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងដូច្នេះ ប៉ុន្តែ ធាតុពិតរដ្ឋាភិបាល ដែលជាប្រទេសកុម្មុយនិស្តមួយនេះ បានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនករណី ជាក់ស្ដែងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមស្រាកស្រាន្ត ដែលជាម្ចាស់ទឹកដី។ លោកបន្តថា សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានពន្យល់ពីសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសគឺសិទ្ធិក្នុងនាមជាជនជាតិដើម ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលរស់នៅដែនដីកំណើតបានយល់ ហើយពួកគាត់ក៏បានផ្សព្វផ្សាយបន្ត ព្រមទាំងហានទាមទារអ្វីដែលជាសិទ្ធិរបស់ខ្លួនស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។ លោកបន្ថែមថា ក្រៅពីផ្សព្វផ្សាយឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមយល់ពីសិទ្ធិ ដែលខ្លួនមានក្នុងនាមជាជនជាតិដើមហើយ សហ័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់អំពីសុខទុក្ខពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ព្រមទាំងបានផ្សព្វផ្សាយដំណឹងទាក់ទងនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម មកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមឱ្យអន្តរជាតិបានដឹង លុះអន្តរជាតិបានដឹងហើយចោទសួរទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ទើបរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម តាមរយៈក្រសួងការបរទេសខ្លួន ឆ្លើយតបទាក់ទងនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ទោះចម្លើយប្រាសចាកពីការពិតក្តី ។
បើតាមលោក ចៅ សេរី វៀតណាមចង់លុបបំបាត់ខ្មែរក្រោម ជាពិសេសគឺកូនចៅខ្មែរក្រោមជំនាន់ក្រោយ មិនឱ្យដឹងថា ខ្មែរ ក្រោមជាអ្នកណា ប៉ុន្តែ នៅពេលដែលខ្មែរក្រោមដឹងថា ខ្លួនជាជនជាតិដើម និងមានសិទ្ធិអ្វីខ្លះព្រមទាំងក្រោកឡើងទាមទារសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ធ្វើឱ្យវៀតណាមភ័យខ្លាច និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញតាមរូបភាពផ្សេងៗ ។ យ៉ាងនេះក្តី លោក ចៅ សេរី អះអាងថានៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម កាន់តែព្យាយាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម គឺកាន់តែធ្វើឱ្យវៀតណាមអាម៉ាស់លើឆាកអន្តរជាតិ ព្រោះអន្តរជាតិបានដឹងអំពីអ្វីដែលវៀតណាម បានធ្វើមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាបន្តបន្ទាប់។
យោងតាមអត្ថបទវិភាគមួយរបស់សារព័ត៌មានព្រៃនគរ និងសំឡេងកម្ពុជាក្រោម (VOKK) បានចុះផ្សាយថា មាគ៌ាតែមួយគត់ ដែលនាំមកនូវភាពសុខដុមរមនារវាងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម និងខ្មែរ ដែលជាម្ចាស់ទឹកដីមាន ដូចតទៅ៖
១. វៀតណាមត្រូវក្លាហានហ៊ានទទួលស្គាល់ថា ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមគឺជាជនជាតិដើមនៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ដែលសព្វថ្ងៃក្លាយជាភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសវៀតណាម។
២. វៀតណាមត្រូវអនុវត្តន៍ឱ្យបានពេញលេញនូវសេចក្តីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ដែលវៀតណាមជាប្រទេសហត្ថលេខីដែរនោះ។
៤. វៀតណាមត្រូវតែយកគម្រូនៃប្រទេសមួយចំនួន ដែលបានសុំទោស និងផ្ដល់សិទ្ធិជូនជនជាតិដើម ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងទឹកដីរបស់ពួកគេដូចជា៖ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រទេសកាណាដា ប្រទេសអូស្ត្រាលី កោះតៃវ៉ាន់ ប្រទេសមិកស៊ិច និងសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម។ នោះជនជាតិទាំងពីរ នឹងរស់នៅប្រកបដោយសុខដុមរមនាយ៉ាងពិតប្រាកដមិនខានឡើយ៕
អត្ថបទស្រាវជ្រាវស្តីពី ត្រកូល ឬ សែ (HO) របស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម 29 Aug 2023 10:21 AM (last year)
ដោយ គឹម សាវតា
យោងតាមប្រវត្តិសាស្ត្រនានា បានបញ្ជាក់ និងជាទឡ្ហីករណ៍ដោយមិនអាចប្រកែកបានថា ខ្មែរលើ(ជនជាតិដើមភាគតិច)ខ្មែរកណ្ដាល និងខ្មែរក្រោម ឬខ្មែរកម្ពុជាក្រោម គឺជាអម្បូរខ្មែរតែមួយដែលមានសែស្រឡាយ ឬអម្បូរតែមួយជាប្រជាជាតិដែលកើតក្នុងទឹកដីនគរភ្នំរៀងដរាមមក។ ប៉ុន្តែក៏មានចង្ងល់មួយបានចោទសួរឡើងដែរថា ហេតុដូចម្ដេចបានជាខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមានលក្ខណៈខុសពីខ្មែរលើ និងខ្មែរកណ្ដាល(ខ្មែរនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា)ព្រោះខ្មែរទាំង២ភូមិភាគនេះ តែងតែយកនាមឪពុក ឬនាមជីតាធ្វើជានាមត្រកូលដាក់ពីមុខឈ្មោះ ចំណែកខ្មែរកម្ពុជាក្រោមវិញបែជាមានខ្សែត្រកូលដោយឡែកដាក់ពីមុខឈ្មោះដូចគ្នាជាមួយជនជាតិចិន ឬយួនជាដើមទៅវិញ?។
ត្រង់ចំណុចនេះយើងសូមបកស្រាយបំបាត់ចម្ងល់ដូចតទៅ៖
ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៥០០ប្លាយ គឺមុនពេលដែលព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ឡើងគ្រងរាជ្យ នៅពេលនោះនៅក្នុងប្រទេសចិនបានកើតកលយុគ ដោយមានជនជាតិមួយដែលភាសាបរទេសហៅថាជនជាតិ“មែន ជូរី”ភាសាវៀតណាមហៅ “ម៉ាងចូវ” បានក្រោកឡើងធ្វើសង្គ្រាមវាយដណ្ដើមកាន់កាប់ និងគ្រប់គ្រងប្រទេសចិនបានជោគជ័យ និងគ្រប់គ្រងប្រទេសចិនបានទាំងមូល។
ពេលនោះក្រុមទាហានរបស់ចិន ជាពិសេសទាហានជើងទឹកដែលចាញ់សង្គ្រាម និងមិនសុខចិត្តរស់នៅក្រោមរបបគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃជនជាតិម៉ាងចូវ ក៏បានភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗពិសេសគឺប្រទេសកម្ពុជាផ្នែកខាងក្រោមឬដែនដីកម្ពុជាក្រោមនោះឯង។ ហើយជនជាតិចិនដែលភៀសខ្លួនមកកម្ពុជាក្រោមនៅពេលនោះ ភាគច្រើនជាបុរសពោះម៉ាយ និងកម្លោះ។ លុះរស់យូរៗទៅដោយខ្លួនជាអ្នកភៀសខ្លួន ពុំមានមុខរបរ គ្មានកេរកោះ គ្មានស្រែចម្ការ លំបាកវេទនា គ្មានលំនឹងពិតប្រាកដក្នុងជីវភាព ម្លោះហើយក៏មានទំនាក់ទំនងស្នេហាជាមួយក្រមុំ ឬម៉េមាយជាខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ចាប់ដៃគ្នាជាប្តីប្រពន្ធដោយអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្លះ និងមិនមានអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្លះ កើតជាកូន ពូនជាចៅរហូតមក។
នៅពេលនោះដោយខ្មែរយើង ពុំមានត្រកូល ឬសែពិតប្រាកដនៅឡើយ(តាមឯកសារខ្លះបានបញ្ជាក់ថាខ្មែរទើបតែមានត្រកូលក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩០៧ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិនេះទេ) ចំណែកជនជាតិចិនមានទំនៀមទម្លាប់ដែលគេប្រកាន់យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន និងតឹងរ៉ឹងបំផុត គឺកូនដែលកើតមកទោះជាប្រុសក្តី ស្រីក្ដី ត្រូវយកសែ ឬត្រកូលរបស់ឪពុកដាក់ពីមុខឈ្មោះ។ ដូច្នេះហើយទើបកូនដែលកើតមកពីម្ដាយជាខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មានសែ ឬត្រកូលជារៀងរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ហើយដែលភាគច្រើនជាសែ ឬត្រកូលចិនដូចជា “ ត្រឹង, ទ្រីវ, លី, តាំង”ជាដើម។
ពេលដែលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមបានជាប់សែ ឬត្រកូលរបស់ចិន ទន្ទឹមពេលដែលជនជាតិយួនមួយចំនួនក៏មានសែ ឬត្រកូលចិន ដោយស្រ្តីយួនខ្លះ បានយកប្តីជាជនជាតិចិនដែរនោះ ធ្វើឱ្យរដ្ឋអំណាចយួនពិបាកចំណាំថាអ្នកណាជាខ្មែរ អ្នកណាជាយួន និងអ្នកណាជាចិន។ ទើបក្នុងរជ្ជកាលស្ដេចយួន ឈ្មោះយ៉ាឡុង ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៨១៦ បានបង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទទួលយកនាមត្រកូលចំនួន៦ សម្រាប់ជាត្រកូលរបស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមណាដែលមិនទាន់បានជាប់សែ ឬត្រកូលចិន។
ត្រកូលទាំង៦ដែលអធិរាជយ៉ាឡុង បង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ទទួលយកនោះគឺ ៖ ថាច់, សឺន, គីម, កៀង, យ៉ាញ់, និង ចៅ ។
ក្រោយពីមានរាជបញ្ជាពីស្ដេចយ៉ាឡុង បង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទទួលយកត្រកូលទាំង៦នោះហើយ ពួករដ្ឋអំណាចយួនតាមមូលដ្ឋានខ្លះចង់មានការងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងខ្មែរកម្ពុជាក្រោមក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេក្នុងគោលបំណងផ្សេងៗនោះ អាចគេបង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមក្នុងមូលដ្ឋាននោះយកនាមត្រកូលតែមួយគត់ដូចជា៖ នៅខេត្តក្រមួនស រដ្ឋអំណាចមូលដ្ឋាននេះ បង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅក្នុងខេត្តនេះដាក់នាមត្រកូលថា “យ៉ាញ់” ឯខេត្តមាត់ជ្រូក រដ្ឋអំណាចយួនក្នុងខេត្តនេះបង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមយកត្រកូលតែមួយដែរគឺ “ចៅ” រហូតមក។
ទស្សនៈជុំវិញត្រកូល ឬសែខ្មែរកម្ពុជាក្រោម
ជុំវិញត្រកូល ឬសែរបស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនេះ មានការលើកឡើងខុសៗគ្នាខ្លះដែរដូចជា៖
១- អ្នកខ្លះយល់ថាពីមុនខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមានត្រកូល ឬសែយ៉ាងច្រើន ប៉ុន្តែដោយរដ្ឋអំណាចយួនចង់បំបាត់ចំនួនតួរលេខខ្មែរកម្ពុជាក្រោមឱ្យនៅសល់តិច ទើបគេកាត់បន្ថយត្រកូលខ្មែរនៅត្រឹមតែ៦ដូច្នេះ។
ទស្សនៈបែបនេះគឺមិនត្រឹមត្រូវទេ ការពិតត្រកូលតាំង៦នេះត្រូវបានកំណត់ឡើងតាំងពីជំនាន់ស្ដេចយួនឈ្មោះ យ៉ាឡុងពីឆ្នាំ១៨១៦មកម្លេះ។ ហើយក្រៅពីត្រកូលទាំង៦នេះ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលមានត្រកូលកាត់ចិនក៏នៅតែរក្សាជាត្រកូលរបស់ខ្លួនដដែលទេ។
២- អ្នកខ្លះយល់ឃើញថាត្រកូលទាំង៦នេះមានត្រកូល១ គឺត្រកូល “ឡឹម”ទៀតដែរ។ បើយោងតាមសៀវភៅ«សិទ្ធិសម្រេចវាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង» របស់លោក ថាច់ សេរ និងសៀវភៅ “នឹកស្រណោះដែនដីកម្ពុជាក្រោម” ដែននិពន្ធដោយលោក គីម សាអ៊ូល បានបញ្ជាក់ថា ត្រកូលទាំង៦ នោះគឺមានតែ ថាច់ សឺន គីម កៀង យ៉ាញ់ និងចៅ ប៉ុណ្ណោះ។
ទឡ្ហីករណ៍ទី២ នៅពេលដែលលោក សឺន ថៃង្វៀន ជាព្រឹទ្ធសមាជិក នៃព្រឹទ្ធសភាវៀតណាមខាងត្បូងនៅឆ្នាំ១៩៧១ ដែលបានធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងសម័យប្រជុំព្រឹទ្ធសភា ដើម្បីរក្សាទុកខ្មែរកម្ពុជាក្រោមជាជនជាតិភាគតិច ក៏បានលើកយកតែត្រកូល៦នេះដោយគ្មានត្រកូល “ឡឹម”ទេ។
ភស្តុតាងទី៣ ឯកសាររបស់ “ អគ្គនាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាមកំណើតខ្មែរ” ដែលមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងព្រែកឬស្សី បានកំណត់ឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលដាក់ពាក្យសុំលិខិតបញ្ជាក់ជាប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាមកំណើតខ្មែរ(Chung chi nguoi goc mien) ក៏បានអាទិភាពចំពោះខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលមានត្រកូល៧ គឺ ថាច់ សឺន គីម កៀង ចៅ យ៉ាញ់ និងនាង (សម្រាប់ស្រ្តីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខេត្តមាត់ជ្រូក) ដោយពុំមានត្រកូល “ឡឹម”ឡើយ។
តើខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមានត្រកូលប៉ុន្មានឱ្យពិតប្រាកដ ?
តាមការស្រាវជ្រាវអាចពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់ តែយ៉ាងហោចណាស់ ក៏ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានប្រើប្រាស់នាមត្រកូលចំនួន៤៧ដែរ។ ក្នុងនោះយើងបែងចែកដូចជា ៖
ក-នាមត្រកូលដែលស្តេចយ៉ាឡុងបង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមប្រើប្រាស់ចំនួន៧ គឺ
១-ថាច់ (Thach)
២-សឺន (Son)
៣-គីម (Kim)
៤-កៀង (Kien)
៥-ចៅ (Chau)
៦-យ៉ាញ់ (Danh)
៧-ចូវ(Chau)ដែលក្លាយមកពីពាក្យចៅ
ខ- តាមត្រកូលដែលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខេត្តមាត់ជ្រូក បង្កើតឡើងដោយខ្លួនឯងប្រើប្រាស់សម្រាប់ស្ត្រីក្នុងខេត្តនេះមានចំនួន១ គឺត្រកូល៖
៨ នាង (Neang)
គ-ត្រកូលដែលជាប់ពីកម្ពុជាទៅមាន៤ គឺ ៖
៩ ម៉ុក(Mok) (ព្រះតេជព្រះគុណ ម៉ុក សុខ អតីតព្រះមេគណខេត្តលង់ហោ) ។
១០ គង់(Cong) (ព្រះតេជព្រះគុណ គង់ សូផាន់ អតីតព្រះមេគណខេត្តក្រមួនស)។
១១ អ៊ូល(Uol) (ព្រះតេជគុណ អ៊ូល ស្រី អតីតព្រះចៅអធិការវត្ត ចន្ទ រង្សី ក្នុងក្រុងព្រៃនគរ)។
១២ សថ(Soth)(មានសាមណេ១ អង្គ ឈ្មោះ សថ សាន្ត នៅវត្តគិរីសាធរ អូរកាប់ )
ឃ-ត្រកូលជាប់ពីប្រទេសភូមា១ គឺ៖
១៣ អ៊ូ(U) ធ្លាប់ជួបសមណសិស្សសាលាបាលីទី១ នៅវត្តឃ្លាំងនាឆ្នាំ១៩៧០ ព្រះនាម អ៊ូ ស៊ីម តាមការសាកសួរថា ជីតាទួតរបស់លោកជាជនជាតិភូមា។
ង-ក្រៅពីនោះគឺជាត្រកូលជាប់សែស្រឡាយចិនទាំងអស់ដូចជា ៖
១៤ ត្រឹង(Tran)
១៥ ហ្វិញ(Huynh)
១៦ លី(Ly)
១៧ យឿង(Duong) ( ភាគច្រើនខ្មែរក្នុងខេត្តព្រែកឬស្សី)
១៨ ដាវ(Dao) ( ភាគច្រើនខ្មែរក្នុងខេត្តព្រែក ឬស្សី)
១៩ តាំង (Tang)
២០ ហឿ (Hua)
២១ ត្រឹម (Tram)
២២ យី(Diep) (ភាគច្រើនក្នុងខេត្តទឹកខ្មៅ)
២៣ ហូវ(Huu) (ភាគច្រើនក្នុងខេត្តទឹកខ្មៅ)
២៤ ឡាយ(Lai)
២៥ ឡឹម (Lam)
២៦ ឡា(La)
២៧ ញីវ(Nhieu)
២៨ ញ៉ាង(Nhang)
២៩ ឡាវ(Lao)
៣០ ចៀ(Chia)
៣១ ងោ(Ngo)
៣១ ទ្រីវ(Trieu)
៣៤ ហុង(Hong)
៣៥ ក្វាច់(Quach)
៣៦ តោ(To)
៣៧ ថាយ ឬ ថៃ(Thai)
៣៨ ម៉ាយ(Mai)
៣៩ យូវ(Du)
៤០ ទ្រឿង(Truong)
៤១ ហាង(Hang)
៤២ ឌិញ(Dinh)
៤៣ យ៉ាង(Giang)
៤៤ ធី(Thi) (សម្រាប់ស្ត្រីភាគច្រើននៅខេត្តក្រមួនស)
៤៥ ទ្រិញ (Trinh)
៤៦ ដូ(Do)
៤៧ តា(Ta)
សូមបញ្ជាក់ថា ត្រកូលទាំង ៤៧ ខាងលើសុទ្ធសឹងតែជាត្រកូលជាប់សែស្រឡាយចិន ត្រកូលខ្មែរសុទ្ធដែលស្ដេចយួន យ៉ាឡុង បង្ខំឱ្យ និងត្រកូលខ្លះជាប់ត្រកូលពីខ្មែរកណ្ដាល។ ប៉ុន្តែខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមិនសូវមានជាប់ខ្សែត្រកូលវៀតណាមដូចជា៖ ង្វៀន(Nguyeng) ឡេ(Le) ផាម(Pham) វ៉(Vo) ផាន់(Phan) ជាដើមនោះទេ។
តើមូលហេតុអ្វី ទើបជនជាតិចិនដែលភៀសខ្លួនពីប្រទេសចិន ហើយមកបង្កាត់ត្រកូលតែជាមួយខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដោយមិនមានកាត់ត្រកូលជាមួយខ្មែរលើ និងខ្មែរកណ្ដាល? ហើយហេតុអ្វីទើបខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមិនសូវកាត់ត្រកូលរបស់វៀតណាម?បញ្ហានេះមានមូលហេតុដូចខាងក្រោម ៖
១ តាមប្រវត្តិសាស្ត្រ និងភូមិសាស្ត្របញ្ជាក់ថា កាលពីដើមឡើយ ជាពិសេសក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៥០០ប្លាយ ទឹកដីខ្មែរមានវិ សាលភាពធំធេង ក្នុងនោះព្រំដែនភាគអាគ្នេយ៍ជាប់ជាមួយឈូងសមុទ្រចិន ទើបងាយស្រួលដល់ជនជាតិចិនភៀសខ្លួនតាមកប៉ាល់មកភូមិសាស្ត្រភាគអាគ្នេយ៍នោះមានចង្ងាយផ្លូវជិតជាង។ ហើយភូមិសាស្ត្រនោះគឺភូមិសាស្ត្រដែលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមរស់នៅ ។
២ ប្រការដែលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមិនសូវមានកាត់ត្រកូលវៀតណាមនោះ ក៏បញ្ជាក់ឱ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ថា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៥០០ប្លាយនោះជនជាតិយួន មិនទាន់មានវត្តមាននៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនៅឡើយទេ។
៣ រវាងខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងវៀតណាមនៅសម័យបុរាណ មិនសូវមានមនោសញ្ចេតនារវាងគ្នានិងគ្នាឡើយ។ ស្ត្រីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមិនសូវមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយបុរសវៀតណាមទេ ហើយបើមានក៏ជួបជាមួយបុរសវៀតណាមដែលមានត្រកូលចិនស្រាប់ផង។
ទោះថាយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមការស្រាវជ្រាវរកឃើញថា មានខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខ្លះ(តិចតួចបំផុត)មានជាប់សែ ត្រកូលរបស់វៀតណាមដែរ តែសុទ្ធតែកើតឡើងក្នុងភាពចៃដន្យ ដែលមានឧទាហរណ៍ដូចខាងក្រោម៖
១-លោកស្រី ង្វៀន ធីថាន់ ជាស្រ្តីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមានភូមិកំណើតនៅភូមិខ្វែងបបែល ឃុំល្បើសស្បូវ ស្រុកពលលាវ ខេត្តពលលាវ មានឈ្មោះដើមថា “សឺន ធីក្រាញ់” មូលហេតុដែលអ្នកស្រីជាប់នាមត្រកូល “ ង្វៀន” អាស្រ័យដោយស្វាមីលោកស្រីជាទាហាន និងមានប្រពន្ធដើមជាវៀតណាម និងមានត្រកូល “ង្វៀន” លុះប្រពន្ធដើមស្លាប់ទៅ ក៏បានមកជួបលោកស្រី និងដោយចៀសវាងកុំឱ្យពិបាកក្នុងការធ្វើលិខិតមរណភាពជូនប្រពន្ធដើមផង និងកុំឱ្យពិបាកក្នុងការធ្វើលិខិតអាពាហ៍ពិពាហ៍ ជូនប្រពន្ធក្រោយផង ក៏សម្រេចឱ្យលោកស្រីយកឈ្មោះប្រពន្ធដើមគឺ ង្វៀន ធីថាន់ រហូតមក។
២-លោកតាម្នាក់ឈ្មោះ ផាង ថែប មានស្រុកកំណើតនៅភូមិតាដើក ឃុំស្វាត ស្រុកជ្រោយញ ខេត្តឃ្លាំង។ តាមការសាកសួរនាមត្រកូលរបស់ឪពុកលោកតាគឺ “ថាច់” ប៉ុន្តែលោកតាកើតមក និងទៅចុះឈ្មោះធ្វើបញ្ជីជាតិ ស្មៀនតុលាការស្ដាប់មិនច្បាស់ក៏សរសេរថា ផាង ថែប ដូច្នេះវិញ។
៣-គ្រួសារមួយទៀតរបស់លោកតា ឡេ ប៊ិន នៅភូមិព្រែកតាមុម ឃុំព្រែកតាមុម ស្រុកជ្រោយញ ខេត្តឃ្លាំង ដែលជាខ្មែរសុទ្ធតែមានត្រកូល ឡេ តែមិនដឹងជាមូលហេតុអ្វី? ដោយលោកតាអះអាងថា វង្សត្រកូលរបស់គាត់ ពុំមានជាប់សាច់ឈាមយួនទេ។
ចំពោះមន្រ្តីអត្រានុកូលដ្ឋានសរសេរច្រឡំអក្សរបែបនេះឃើញមានជាហូរហែមកដែរដូចជាករណីឆ្នាំ១៩៧១ មានតំណាងរាស្ត្រវៀតណាមមួយរូប ជាប់ឈ្នោតនៅមណ្ឌលខេត្តទួលតាមោក(ប៊ិញយឿង) ឈ្មោះ ថាច់ កេត្វាក(Thach Ke thoat) តែមានការសាកសួរពីអ្នកកាសែត លោកប្រាប់ថាឈ្មោះរបស់លោកពិតប្រាកដគឺ ផាម កេត្វាក(Pam ke thoat) ប៉ុន្តែអាស្រ័យដោយមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋានសរសេរច្រឡំទើបមានឈ្មោះ ថាច់ កេត្វាក រហូតមក។
ស្វែងយល់ពីត្រកូលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចំនួន៣ គឺ “នាង, ចូវ,និងធី”
១-ត្រកូល “ចូវ” ត្រកូលនេះតាមពិតទៅ ជនជាតិវៀតណាមក៏មានច្រើនណាស់ដែរហើយជាត្រកូលពីដូនតារបស់គេផង។ ហេតុអ្វីទើបខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅក្នុងខេត្តមាត់ជ្រូកមានត្រកូល “ចូវ” នេះដែរ?។ ចម្លើយដ៏ខ្លីថា ត្រកូលនេះគឺក្លាយមកពីត្រកូលដើម “ចៅ” ប៉ុន្តែដោយមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋានក្នុងមូលដ្ឋានសរសេរច្រឡំទៅជា “ចូវ” ទៅវិញ។
២-ត្រកូល “នាង” ជាត្រកូលពិសេសបំផុតមួយដែលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខេត្តមាត់ជ្រូកបង្កើតឡើងដោយផ្ទាល់ សម្រាប់ស្ត្រីនៅក្នុងខេត្តនេះតែម្ដង។
៣-ត្រកូល “ធី” ត្រកូលនេះក៏មានលក្ខណៈពិសេសចំពោះតែខ្មែរក្រោមនៅក្នុងខេត្តក្រមួនសដែរ។ ប៉ុន្តែអាស្រ័យដោយមូលហេតុ២យ៉ាងគឺ៖
ក-ជាទូទៅសម្រាប់ស្ត្រីជនជាតិវៀតណាម ក្រៅពីនាមត្រកូល ត្រូវតែបន្ថែមពាក្យ “ធី” នៅកណ្ដាលនៃឈ្មោះនោះដូច្នោះឯង។ ឧទាហរណ៍ដូចជាស្រ្តីម្នាក់មាននាមត្រកូល “យ៉ាញ់” និងមានឈ្មោះថា “ទេពី”។ ពេលធ្វើបញ្ជីជាតិ ឬអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ត្រូវបញ្ចូលពាក្យ “ធី” ជាចាំបាច់។ ដូច្នេះស្ត្រីនោះត្រូវមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា “យ៉ាញ់ ធី ទេពី” ជាដើម។
ខ-ចំណែកមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋាននៅទូទាំងខេត្តក្រមួនស កាលបើដឹងថាស្ត្រីនោះជាខ្មែរកម្ពុជាក្រោមហើយ គេដឹងច្បាស់ថានាងមានត្រកូល “យ៉ាញ់” រួចជាស្រេចទៅហើយ ដូច្នេះគេមិនចាំបាច់ដាក់ “យ៉ាញ់” នៅខាងមុខឈ្មោះទៀតទេ គឺដាក់ត្រឹមតែ “ធី” នេះតែម្ដង ឧទាហរណ៍ ស្ត្រីម្នាក់ឈ្មោះ យ៉ាញ់ ធី សុខា ដោយគេមិនដាក់យ៉ាញ់នៅពីមុខនោះ ដូច្នេះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីជាតិ ឬអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់នាងមានត្រឹមតែ “ធី សុខា” តែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយ “ធី” នេះអាចក្លាយជាត្រកូលមួយទៀតក្នុងករណីពិសេសណាមួយ ឧទាហរណ៍ស្ត្រីរូបនោះមានកូន ដោយឥតខាន់ស្លាជាមួយបុរសណាមួយ ជាពិសេសកូនប្រុស ដូច្នេះពេលធ្វើសំបុត្រកំណើត ត្រូវយកត្រកូលរបស់ម្ដាយ។ ដូច្នេះកូនប្រុសនោះត្រូវមានត្រកូលថា “ធី” នេះឯង។
អំពីសំនៀងហៅចំពោះត្រកូលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទាំង៦
យើងពិនិត្យឃើញថា ត្រកូលខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទាំង៦ មានតែត្រកូល២ប៉ុណ្ណោះដែលពុំមានបញ្ហាក្នុងការហៅ គឺត្រកូល កៀង និង ចៅ មានសំនៀងហៅឯកភាពគ្នា។ ឯត្រកូល៤ទៀតចោទជាបញ្ហាក្នុងការចំណាំ ឬសំនៀងហៅ ត្រកូលទាំងនោះរួមមាន៖
១-ត្រកូល “សឺន” ដែលអក្សរវៀតណាមសរសេរថា “Son” អក្សរសរសេរបែបនេះត្រូវបានអានផ្សេងៗគ្នា តាមតំបន់គឺ វៀតណាមភាគខាងជើងអានថា “សឺន” វៀតណាមភាគខាងត្បូងអានថា “ស៊ើង” ចំណែកខ្មែរនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអានថា “សុន” ទៅវិញ ដូច្នេះហើយទើបឥស្សរជនខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានត្រកូលតែ១សោះ ប៉ុន្តែនៅកម្ពុជាហៅផ្សេងគ្នាដូចជាសម្ដេច “សឺន សាន” “លោក ស៊ើង ងុកថាញ់” និងលោក “សុន សេន” ជាដើម។
២-ត្រកូល “ថាច់” ដែលអក្សរវៀតណាមសរសេរថា “Thach” តាមអក្ខរាវិរុទ្ធនេះ ទាំងវៀតណាមខាងត្បូង វៀតណាមខាងជើង និងកម្ពុជាកណ្ដាលអានថា “ថាច់”ដូចគ្នាតែបែជាខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខ្លះអានថា “ថាត់” ទៅវិញ។
៣-ត្រកូល “គីម” ដែលអក្សរវៀតណាមសរសេរថា “Kim” យើងឃើញថាទាំងវៀតណាមខាងត្បូង វៀតណាមខាងជើង និងកម្ពុជាក្រោមអានថា “គីម”ដូចគ្នា តែបែជាខ្មែរកណ្ដាលអានថា “គឹម” ទៅវិញ។
៤-ត្រកូល “យ៉ាញ់” ដែលអក្សរវៀតណាមសរសេរថា “DANH” តាមអក្ខរាវិរុទ្ធនេះត្រូវអានថា“យ៉ាញ់” តែសម្រាប់វៀតណាមខាងត្បូងខ្លះអានថា “យ៉ិន” ទៅវិញ។ ចំណែកវៀតណាមខាងជើងអានថា “ហ្សាញ់” ឯខ្មែរនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអានថា“ដាញ់”។
ចំពោះអំណានទាំងអស់ខាងលើនេះ ក៏មិនអាចចាត់ទុកអំណានណាមួយថាខុសបានទេគឺយោងទៅតាមភាសាតំបន់នីមួយៗទៅចុះ។
តើនាមត្រកូលទាំង៦នេះមានការបែងចែកទៅតាមតំបន់នីមួយៗយ៉ាងណាខ្លះ?
ដូចយើងបានជម្រាបជូនខាងដើមហើយថា ក្រោយពីស្តេចយួនយ៉ាឡុង បានបង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទទួលយត្រកូលទាំង៦នោះហើយ អាចរដ្ឋអំណាចយួនខេត្តក្រមួនស បានបង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅក្នុងខេត្តនេះទទួលយកតែត្រកូល១គត់ គឺត្រកូល“យ៉ាញ់”។ ឯរដ្ឋអំណាចយួនខេត្តមាត់ជ្រូកបង្ខំឱ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅក្នុងខេត្តនេះទទួលយកតែត្រកូល១ដែរ គឺត្រកូល“ចៅ” ឯត្រកូល៤ផ្សេងទៀតគឺថាច់ សឺន គីម និងកៀង មិនសម្រាប់ខេត្តណាមួយទេ ជាត្រកូលសម្រាប់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទូទៅ។
មានមតិខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខ្លះបានលើកឡើងថា ត្រកូលថាច់ សម្រាប់ខេត្តឃ្លាំង។ ត្រកូល សឺន សម្រាប់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខេត្តព្រះត្រពាំង។ ត្រកូល គីម សម្រាប់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខេត្តពលលាវ និងត្រកូល កៀង សម្រាប់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមខេត្តទឹកខ្មៅជាដើមនោះ គឺមិនត្រឹមត្រូវឡើយ។
ចុងក្រោយនៅមានចម្ងល់មួយពាក់ព័ន្ធដល់នាមត្រកូលរបស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម១គឺត្រកូល“គីម” អាស្រ័យដោយគេពិនិត្យឃើញថា ត្រកូលនេះជនជាតិកូរ៉េក៏មានត្រកូល“គីម”ដែរនោះ ដូចជាលោក គីម អ៊ីលស៊ុង លោក គីម ជុងអ៊ីលជាដើម។ ហើយមានអ្នកខ្លះបានលើកឡើងថាខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលមានត្រកូល“គីម”គឺជាប់សែស្រឡាយពីជនជាតិកូរ៉េ។
ត្រង់ចំនុចនេះ សូមបញ្ជាក់ថាត្រកូល“គីម”របស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយត្រកូល“គីម”នៃជនជាតិកូរ៉េទេ តែជាព្រិត្តិហេតុតែប៉ុណ្ណោះ៕
អង្គទូតចំនួន ៩ បានទទួលញត្តិពីអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ស្តីពីការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម 23 Aug 2023 9:52 AM (last year)
ដោយ គឹម សាវតា
មន្ត្រីសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ឱ្យដឹងថា រហូតមកដល់ពេលនេះ មានអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងស្ថានទូតចំនួន ៩ ហើយ ដែលបានទទួលញត្តិរបស់អង្គការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលជម្រាបដំណឹងពីការឃុំខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅដែនដីកម្ពុជា ពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម ។ នេះបើតាមលោកបណ្ឌិត សឺន ជុំជួន អគ្គលេខាធិការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ប្រាប់សារព័ត៌មានព្រៃនគរ ។
លោកបណ្ឌិត សឺន ជុំជួន អះអាងថា ក្នុងចំណោមទាំង ៩ ស្ថាប័ននោះ មានការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា សហគមន៍អឺរ៉ុប និងបណ្ដាស្ថានទូតនានា ហើយស្ថានទូតមួយចំនួន ក៏កំពុងរៀបចំពេលវេលា ដើម្បីជួបជាមួយអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសាកសួរបន្ថែម អំពីបញ្ហានេះ ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា មានស្ថានទូតមួយចំនួនទៀត បានជូនដំណឹងថា បានទទួលញត្តិហើយ ហើយគ្រោងនឹងបញ្ជូនញត្តិនោះ ទៅស្ថានទូត ឬអគ្គកុងស៊ុលរបស់គេ នៅប្រទេសវៀតណាមផងដែរ ។
ក្នុងខ្លឹមសារញត្តិ បានបង្ហាញពីគោលបំណង ដូចជា៖
១/ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ត្រូវតែដោះលែងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ទាំង ៤ រូបនោះឲ្យមានសេរីភាពជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខ័ណ្ឌ និងបញ្ឈប់រាល់ការរិតត្បិតសេរីភាពរបស់ខ្មែរក្រោម ។
២/ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ត្រូវពិនិត្យឡើងវិញ និងកែតម្រូវច្បាប់ក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនឲ្យស្របតាមគោលការណ៍ការសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីធានាការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិជនជាតិដើមឲ្យបានពេញលេញ ។
៣/ សូមអំពាវនាវដល់អង្គទូតនានា ប្រចាំនៅប្រទេសវៀតណាម និងអង្គការជាតិ អន្តរជាតិ ចូលរួមឃ្លាំមើល តាមដានព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ និងការពារសិទ្ធិសេរីភាពជូនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំងនេះ ក៏ដូចជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលជាជនជាតិដើម នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោមតាមការគួរ ។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែកក្កដា របបយួនបានចាប់ខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោម ៣ នាក់ គឺ លោក តោ ហ្វាង ចឿង លោក ថាច់ កឿង នៅខេត្តព្រះត្រពាំង និង លោក យ័ញ មិញក្វាង នៅខេត្តឃ្លាំង ។ ករណីរបបយួនចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្នាក់ទៀត កាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែសីហា គឺអ្នកស្រី ឌិញ ធីហ្វិន ម្នាក់ទៀត ក្រោមបទចោទ «មិនអនុវត្តតាមសាលក្រមរបស់តុលាការ» ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាដីធ្លី។
ក្រោយពីទទួលបានដំណឹងស្តីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់សេរីភាពសាសនាអន្តរជាតិ (United States Ambassador-at-Large for International Religious Freedom) លោក Rashad Hussain បានទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមដោះលែង សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោមជាបន្ទាន់ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ។
កាលពីសប្ដាហ៍មុន រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបដិសេដការដង្ហែរញត្តិដាក់ទៅស្ថាប័ននានា ស្តីពីការឃុំខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួន ៤ រូប នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម អង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋានៅកម្ពុជា គ្រោងផ្សព្វផ្សាយនិងដាក់ញ្ញតិទៅស្ថាប័ននានាតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច ដើម្បីឱ្យស្ថាប័នទាំងនោះ បានដឹងពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម មកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ។
បើតាមលោក សឺន ជុំជួន រហូតមកដល់ពេលនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំង ៤នាក់នោះ ត្រូវឃុំខ្លួននៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តឃ្លាំង និងខេត្តព្រះត្រពាំង ហើយមិនទាន់មានមេធាវីការពារក្តីនៅឡើយទេ ៕
យុវជនជខ្មែរក្រោម ប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ដើម្បីជួយសង្គម 19 Aug 2023 9:38 AM (last year)
ដោយ គឹម សាវតា
បើទោះជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមរស់នៅតាមប្រទេសផ្សេងៗ គ្នា តំបន់ផ្សេងៗ គ្នា ប៉ុន្តែ នៅពេលដែលសម័យបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែទំនើប បណ្ដាញសង្គមតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត បានក្លាយជាឧបករណ៍ទំនាក់ទំនងមួយ ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ហាក់មិននៅឆ្ងាយពីគ្នាឡើយ និងអាចដឹងពីសុខទុក្ខគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រមទាំងអាចជួយគ្នារយៈបណ្ដាញប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតមួយនេះ ។ ករណីនេះ យុវជនខ្មែរក្រោម ដែលរស់នៅកម្ពុជាប្តេជ្ញាប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ដើម្បីជួយសង្គមវិញ ជាពិសេសគឺ សង្គមកម្ពុជាក្រោម ។
ក្នុងកម្មវិធីយុវជនមួយ កាលពីថ្ងៃទី ១២ សីហា សប្តាហ៍មុន លោក ថើស ចន្ទ្រា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាយុវជនខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មានប្រសាសន៍ថា យុវជនគឺជាសសរទ្រូងនៃប្រទេសជាតិ ហើយការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមក្តី មិនអាចគេចផុត ពីយុវជនបានឡើយ ដូច្នេះ ការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាយុវជនខ្មែរកម្ពុជាក្រោមឡើង គឺដើម្បីជំរុញឱ្យយុវជនខ្មែរក្រោមរួបរួមគ្នាជួយការងារសង្គម ជាពិសេស គឺសង្គមកម្ពុជាក្រោមតែម្ដង។ លោកបន្តថា ក្រុមប្រឹក្សាយុវជន នឹងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានអ្នកស្គាល់ច្រើន និងដឹងពីកិច្ចការ ដែលក្រុមប្រឹក្សាយុវជនកំពុងធ្វើ ដើម្បីសង្គមមិនថា សង្គមខ្មែរទាំងមូល ឬសង្គមខ្មែរក្រោមឡើយ ។
ចំពោះការប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ដើម្បីធ្វើជាទំនាក់ទំនង និងបម្រើការងារសង្គម លោក ថើស ចន្ទ្រាមានប្រសាសន៍ថា សព្វថ្ងៃមនុស្សភាគច្រើន បានចំណាយពេលវេលាជាច្រើនជាមួយបណ្ដាញសង្គម ហើយយុវជនខ្មែរក្រោម ក៏ប្រើនូវបណ្ដាញសង្គមទាំងនេះ ដើម្បីបានដឹងពីសុខទុក្ខរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាពិសេសពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងរស់នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។ នៅពេលដែលទទួលបានព័ត៌មានពីដែនដីកម្ពុជាក្រោមហើយ គឺអាចយកព័ត៌មានទាំងនោះ ទៅបង្ហាញដល់អន្តរជាតិបានដឹងតាមរយៈបណ្ដាញសង្គមនេះ ។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ថើស ចន្ទ្រា ក៏អំពាវនាវផងដែរដល់យុវជនខ្មែរក្រោម ចូលរួមឱ្យបានច្រើនក្នុងកិច្ចការសង្គមខ្មែរក្រោម ដើម្បីជាកម្លាំងចលករបម្រើដល់សង្គមកម្ពុជាក្រោម ។
លោក គឹម ស៊ីសំណា អនុប្រធានទី១ ក្រុមប្រឹក្សាយុវជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា បញបច្ចុប្បន្នយុវជនខ្មែរ នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម យល់ដឹងពីសិទ្ធិបានច្រើន តាមរយៈការស្រាវជ្រាវ ជាពិសេស គឺតាមរយៈបណ្ដាញសង្គម ។ យ៉ាងនេះក្តី លោកបន្តថា បណ្ដាញសង្គម គឺជាអាវុធមុខ២ ដែលទាមទារឱ្យយុវជនខ្មែរក្រោម មុននឹងប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ព្រោះថា បើប្រើប្រាស់ត្រូវនឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់សង្គមខ្មែរក្រោម ប៉ុន្តែ បើប្រើប្រាស់មិនបានត្រឹមត្រូវ មិនត្រឹមតែបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ខ្លួនឯងនោះទេ គឺអាចនឹងផ្ដល់គ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមខ្មែរក្រោមទាំងមូលទៀតផង ។
លោក សឺន យឿង ប្រធានប្រតិបត្តិសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ មានប្រសាសន៍សាទរ ចំពោះសកម្មភាពរបស់យុវជនខ្មែរក្រោមជំនាន់ក្រោយៗ ពោលគឺធ្វើការងារបានរហ័ស ។ លោកបន្តថា យុវជនមានសមត្ថភាព មានលទ្ធភាពក្នុងការបំពេញកិច្ចការផ្សេងៗ បានច្រើន ។ ក្នុងនាមលោកជាអ្នកធ្វើការងារសង្គមខ្មែរក្រោម ជំនាន់មុន សង្ឃឹមថា យុវជនខ្មែរក្រោមជំនាន់ក្រោយ នឹងបន្តធ្វើកាងារសង្គមជួយដល់ខ្មែរក្រោម ហើយ កាន់តែមានប្រសិទ្ធិភាព។
សម្រាប់លោកបណ្ឌិត សឺន ជុំ ជួន អគ្គលេខាធិការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ លើកឡើងថា ដើម្បីឱ្យការងាររបស់យុវជនខ្មែរក្រោម កាន់តែប្រសិទ្ធិភាព គឺទាមទារឱ្យមានការបង្កើតជាវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល ការចែករំលែកចំណេះដឹង ឱ្យយុវជនខ្មែរក្រោម បានដឹងតាមរយៈការរៀបចំវេទិកាផ្សេងៗ តាមលទ្ធភាព ឬក៏ធ្វើពីចម្ងាយតាមរយៈបណ្ដាញសង្គមនេះ ។
អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ គឺបន្ទាប់ពីបណ្ដាញសង្គមបានរីកដុះដាល អ្វីដែលជាការរំលោភបំពានពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម មកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម គឺបានដឹងឮដល់ស្ថាប័នអន្តរជាតិ បានឆាប់រហ័សជាងមុនឆ្ងាយ ជាក់ស្ដែងដូចជាការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅចុងខែកក្កដា និងដើមខែសីហាថ្មីៗ នេះ៕